Χειρουργική Χειρός

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΡΠΙΑΙΟΥ ΣΩΛΗΝΑ

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα οφείλεται στην πίεση του μέσου νεύρου στο επίπεδο του καρπού. Εκδηλώνεται με συμπτώματα, όπως:

• Αιμωδίες (μουδιάσματα)
• Πόνος στην περιοχή του χεριού και των δακτύλων
• Αδυναμία του αντίχειρα (δυσκολία στη σύλληψη αντικειμένων)
• Ατροφία μυών στην περιοχή του θέναρος (σε παραμελημένες περιπτώσεις)

Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται σταδιακά και γίνονται χαρακτηριστικά πιο έντονα κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Ο κίνδυνος να εκδηλωθεί σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα αυξάνει σε:

• Υπέρβαρους
• Εγκυμονούσες
• Ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, αρθρίτιδα, υποθυρεοειδισμό
• Ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα
• Ασθενείς μετά από προηγηθέντα τραυματισμό στην περιοχή του καρπού
• Ασθενείς οι οποίοι υποβάλλουν σε επαναλαμβανόμενο τραυματισμό την περιοχή του καρπού λόγω επαναλαμβανόμενων κινήσεων στη δουλειά τους ή σε άλλες δραστηριότητες.

Η διάγνωση του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα μπορεί να τεθεί μετά από κλινική εξέταση, αλλά επιβεβαιώνεται με εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα κι ο ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος.

Η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική και περιλαμβάνει τη λήψη αναλγητικής αγωγής, τον περιορισμό των επαναλαμβανόμενων κινήσεων που προκαλούν το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, καθώς και την εφαρμογή ειδικού νάρθηκα στην περιοχή του καρπού κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο οποίος δρα, μειώνοντας την πίεση του νεύρου. Η έγχυση στεροειδούς στην πάσχουσα περιοχή μπορεί να περιορίσει το οίδημα γύρω από το μέσο νεύρο και να ανακουφίσει από τα συμπτώματα, συνήθως όμως η αυτή η ανακούφιση είναι προσωρινή.

Η χειρουργική αντιμετώπιση έχει ένδειξη σε ασθενείς οι οποίοι εμφανίζουν συνεχή επιδείνωση των συμπτωμάτων, καθώς και σε εκείνους τους ασθενείς στους οποίους απέτυχαν οι συντηρητικές μέθοδοι. Η επέμβαση πραγματοποιείται με αναισθησία και μέσω μίας μικρής τομής γίνεται η απελευθέρωση του μέσου νεύρου και η άρση της πίεσής του. Η διάρκεια της επέμβασης είναι μικρή και δεν απαιτείται παραμονή στην κλινική. Μετεγχειρητικά υπάρχουν περιορισμοί όσον αφορά στη χρήση και την επιβάρυνση του χειρουργημένου χεριού, ενώ οι ασθενείς επιστρέφουν πλήρως στις καθημερινές τους δραστηριότητες μέσα σε ένα μήνα από την επέμβαση.

ΡΙΚΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΜΙΑΙΑΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ (ΝΟΣΟΣ DUPUYTREN)

Η νόσος Dupuytren (ρίκνωση της παλαμιαίας απονεύρωσης) αποτελεί μία καλοήθη διαταραχή που αφορά στην περιτονία στην περιοχή της παλάμης και των δακτύλων του χεριού. Χαρακτηρίζεται από πάχυνση της περιτονίας και από την παρουσία στις ανωτέρω περιοχές οζιδίων, ινωδών ταινιών (χορδών) και ρικνώσεων, με αποτέλεσμα τη διατήρηση σε άλλοτε άλλου βαθμού μόνιμη θέση κάμψης ενός ή και περισσότερων δακτύλων, συνηθέστερα όμως του παράμεσου και του μικρού δακτύλου. Μπορεί να έχει ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη εκδήλωση.

Στους αιτιολογικούς παράγοντες περιλαμβάνονται η χειρωνακτική εργασία, το οικογενειακό ιστορικό, το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ, ο σακχαρώδης διαβήτης κ.ά.

Η κλινική εικόνα επιδεινώνεται σταδιακά κατά τη διάρκεια μηνών ή ετών, με αποτέλεσμα σε προχωρημένα στάδια ο ασθενής να αντιμετωπίζει δυσκολίες στις καθημερινές δραστηριότητές του, ενώ αδυνατεί να κάνει απλές κινήσεις, όπως να τοποθετήσει το χέρι του ανοιχτό πάνω στο τραπέζι ή να βάλει το χέρι του μέσα στην τσέπη ενός ενδύματος.

Η αντιμετώπιση είναι πρωτίστως χειρουργική και περιλαμβάνει την αφαίρεση του πεπαχυμένου τμήματος της πάσχουσας περιτονίας, σε ορισμένες περιπτώσεις και του υπερκείμενου δέρματος. Μετεγχειρητικά εφαρμόζεται νάρθηκας κι ακολουθείται ειδικό πρόγραμμα κινησιοθεραπείας.

ΕΚΤΙΝΑΣΣΟΜΕΝΟΣ ΔΑΚΤΥΛΟΣ (ΣΤΕΝΩΤΙΚΗ ΤΕΝΟΝΤΟΕΛΥΤΡΙΤΙΔΑ)

Ως εκτινασσόμενος δάκτυλος χαρακτηρίζεται η κατάσταση κατά την οποία τα δάκτυλα «κλειδώνουν» σε θέση κάμψης. Μπορεί να αφορά οποιοδήποτε δάκτυλο (συμπεριλαμβανομένου και του αντίχειρα), συχνότερα το μέσο και τον παράμεσο, ή και περισσότερα του ενός δάκτυλα. Οφείλεται στη δυσχέρεια διέλευσης των καμπτήρων τενόντων του πάσχοντος δακτύλου μέσα από το έλυτρο που τους περιβάλλει, το οποίο στην περίπτωση του εκτινασσόμενου δακτύλου έχει υποστεί πάχυνση είτε λόγω τραυματισμού, είτε λόγω επαναλαμβανόμενων κινήσεων.

Συνήθως εκδηλώνεται σε άτομα ηλικίας 40-60 ετών, πιο συχνά σε γυναίκες, σε άτομα που κάνουν χειρωνακτική εργασία, ενώ στους προδιαθεσικούς παράγοντες περιλαμβάνονται ο σακχαρώδης διαβήτης, η ρευματοειδής και η ουρική αρθρίτιδα.

Η κλινική εικόνα μπορεί να περιλαμβάνει πόνο, ευαισθησία και δυσκαμψία στο επίπεδο της βάσης του δακτύλου, παρουσία οζιδίου στην ίδια περιοχή, «κλείδωμα» του δακτύλου σε θέση κάμψης και αδυναμία έκτασης, επώδυνο χαρακτηριστικό θόρυβο («κλικ») κατά την κάμψη/έκταση του δακτύλου. Στο αρχικό στάδιο τα συμπτώματα είναι ήπια και σταδιακά επιδεινώνονται. Η αντιμετώπιση, ανάλογα με τη βαρύτητα της κλινικής εικόνας, μπορεί να είναι συντηρητική (ξεκούραση, εφαρμογή νάρθηκα, κινησιοθεραπεία, χρήση φαρμακευτικής αγωγής και τοπική έγχυση στεροειδών).

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, καθώς και σε αποτυχία της συντηρητικής αντιμετώπισης η θεραπεία είναι χειρουργική. Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία και περιλαμβάνει την απελευθέρωση του παγιδευμένου τένοντα με διατομή του πεπαχυμένου συνδέσμου, διαμέσου τομής του δέρματος στο επίπεδο της βάσης του πάσχοντος δακτύλου. Η πλήρης αποθεραπεία απαιτεί μερικές εβδομάδες.

ΓΑΓΓΛΙΑ (ΓΑΓΓΛΙΑΚΕΣ ΚΥΣΤΕΙΣ)

Τα γάγγλια (ή γαγγλιακές κύστεις) της χειρός αποτελούν το συχνότερο καλοήθη όγκο του χεριού. Πρόκειται για μικρού συνήθως μεγέθους καλοήθη κυστικά μορφώματα, τα οποία περιέχουν υγρό περιεχόμενο. Προέρχονται από το θύλακα των αρθρώσεων ή το έλυτρο (περίβλημα) των τενόντων. Συχνότερα εντοπίζονται κάτω από το δέρμα, στη ραχιαία επιφάνεια του καρπού και σπανιότερα σε άλλες εντοπίσεις του χεριού (στην παλαμιαία επιφάνεια, στη βάση των δακτύλων), καθώς και σε άλλες εντοπίσεις του σώματος.

Αποτελούν κινητά μορφώματα μαλακής ή σκληρής σύστασης και μπορεί να προκαλούν συμπτώματα, όπως πόνο και δυσκολία στην κίνηση της άρθρωσης. Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται θεραπεία η οποία περιλαμβάνει είτε την παροχέτευση του υγρού με τη χρήση βελόνας και σύριγγας, είτε τη χειρουργική αφαίρεση της κύστης, η οποία αποτελεί και την ουσιαστική αντιμετώπιση των γαγγλίων. Η επέμβαση συνήθως πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία.

ΣΥΝΔΑΚΤΥΛΙΑ

Η συνδακτυλία αποτελεί την πιο συχνή συγγενή ανωμαλία των άκρων με μία συχνότητα 1 περιστατικού με συνδακτυλία ανά 2000/3000 γεννήσεις. Προκύπτει ως αποτέλεσμα αποτυχίας διαχωρισμού των δακτύλων κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής. Μπορεί να εκδηλώνεται ως μεμονωμένη σποραδική διαταραχή ή σε συνδυασμό με άλλες διαταραχές στα πλαίσια κάποιου γνωστού συνδρόμου. Εφόσον δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη λειτουργία των προσβεβλημένων δακτύλων και κατ’ επέκταση του χεριού.

Η δυσμορφία και διαταραχή της λειτουργικότητας των δακτύλων είναι μεγαλύτερη όταν πρόκειται για πλήρη συνδακτυλία (αφορά όλο το μήκος των δακτύλων), σύνθετη συνδακτυλία (εκτός από το δέρμα, υπάρχει σύνδεση και των οστών) ή όταν αφορά δάκτυλα με σημαντική διαφορά μήκους (π.χ. συνδακτυλία παράμεσου – μικρού δακτύλου).

Σε ήπιες μορφές ατελούς συνδακτυλίας η αντιμετώπιση γίνεται κυρίως για αισθητικούς λόγους, ωστόσο σε εκείνες τις περιπτώσεις στις οποίες, λόγω συνδακτυλίας, είναι αδύνατη η πλήρους εύρους κίνηση των δακτύλων, είναι επιβεβλημένη η χειρουργική αντιμετώπιση, προκειμένου να αποκατασταθεί πρωτίστως η λειτουργικότητα και δευτερευόντως η εμφάνιση.

Ανάλογα με τον αριθμό των δακτύλων που συμμετέχουν, καθώς και από τη βαρύτητα της συνδακτυλίας η χειρουργική παρέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί αρκετά νωρίς, σε ηλικία 4-6 μηνών. Συνήθως και εφόσον η κατάσταση το επιτρέπει, η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται λίγο αργότερα στην ηλικία των 6-12 μηνών.

Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία και περιλαμβάνει διαχωρισμό των συνδεδεμένων δακτύλων, κάλυψη των διαχωριζόμενων επιφανειών (συχνά με τη χρήση δερματικών μοσχευμάτων) και διαμόρφωση του μεσοδακτύλιου/ μεσοδακτύλιων διαστημάτων.

Λόγω της φύσης της δυσμορφίας, της σύνθετης ανατομίας της περιοχής και της ανάγκης αποκατάστασης όχι μόνο της εμφάνισης, αλλά και της πλήρους λειτουργικότητας των δακτύλων, αυτού του είδους οι επεμβάσεις θα πρέπει να πραγματοποιούνται από χειρουργούς που έχουν εκπαιδευθεί κατάλληλα και έχουν εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο.